Door te lezen vergroot je je taalvaardigheid. Dat weten we, maar toch is het nog niet zo gemakkelijk om cursisten die niet uit zichzelf al een boek pakken, aan het lezen te krijgen. Zo blijkt ook uit een recent onderzoek van de VU naar leesbevordering. We stelden met dit onderzoek in gedachten tien tips samen.
10 tips voor leesbevordering in de les
Hoe stimuleer je cursisten of leerlingen om meer te lezen? In het kader van de Boekenweek (12 t/m 23 maart) delen we 10 tips om leesbevordering in de les te vergroten.
1. Houd structureel een leeskwartier aan.
Plan dagelijks of wekelijks een vast moment voor lezen in je lesprogramma. Een structureel leeskwartier helpt om een leesroutine op te bouwen en maakt lezen een vast onderdeel van het leerproces.
2. Lees regelmatig voor.
Kies bijvoorbeeld een boek of verhaal dat jou aanspreekt. Zo reik je verschillende opties aan van boeken die een beeld geven van wat cursisten zelf kunnen gaan lezen. Als je voorleest kun je bovendien een goed voorbeeld geven van uitspraak en intonatie. Daar kun je vervolgens een korte les aan besteden.
3. Laat boeken in de eigen taal lezen en bespreken
Moedig cursisten aan om ook boeken in hun moedertaal te lezen en daarover te vertellen. Door op die manier de verbinding te leggen met de thuiscultuur kun je vormgeven aan de wederzijdsheid van de relatie: wat cursisten meebrengen uit hun cultuur is ook waardevol en interessant en het zal motiveren tot meer onderlinge uitwisseling.
4. Maak gebruik van audio: soms zijn boeken ingesproken
Voor cursisten die zich moeilijk kunnen concentreren op geschreven teksten, zijn luisterboeken een welkome uitkomst. Gebruik bijvoorbeeld de audio met ingesproken teksten bij Paul & Paula A1 en A2.
5. Organiseer een rondleiding in de bibliotheek
Vraag in de lokale bibliotheek naar de mogelijkheden voor een rondleiding. Vaak doen ze dit graag en zo weten cursisten gelijk de weg naar boeken passend bij hun taalniveau.
6. Zoek uit of je cursisten recht hebben op een gratis bibliotheekabonnement
Informeer bij de lokale bibliotheek naar speciale regelingen voor NT2-cursisten. Een gratis abonnement opent de deur naar een wereld van boeken en kan een extra motivatie zijn om vaker te gaan lezen.
7. Promoot regelmatig leesboeken
Deze tip is voor docenten met gevorderde taalleerders. Geef gevorderde cursisten tips over interessante boeken, actuele titels en klassiekers. Daarvoor zijn o.a. de hertaalde romans van uitgeverij Eenvoudig Communiceren zeer geschikt. Ook leuk: bespreek maandelijks een ‘boek van de maand’! Het kan cursisten inspireren om nieuwe boeken te ontdekken én te lezen.
8. Lees samen een boek.
Laat de hele groep hetzelfde boek lezen en geef huiswerkopdrachten mee. Bevraag bijvoorbeeld na het lezen van een of twee hoofdstukken: Hoe denk je dat het verhaal verder gaat? Andere bespreekvragen kunnen zijn: wat herken je uit je eigen leven? Wat zou jij ook zo doen of anders? En laat cursisten ook elkaar vragen stellen, meningen uitwisselen en samen tot nieuwe inzichten komen. De leeservaring wordt hierdoor verdiept.
9. Lees met je groep poëzie
Het lezen van poëzie kan het zelfvertrouwen vergroten. De teksten zijn veel korter en het raakt vaak het gevoel, en dat motiveert. Klara Smeets verwees in haar blog over poëzie in de NT2-les al naar het artikel van Marijke Bakker in Les 164 (2010) waarin die verschillende lesideeën geeft om met gedichten te werken in de les.
10. Geef buitenschoolse opdrachten rondom literatuur
Laat cursisten bijvoorbeeld boeken zoeken in een minibieb of boekenkastje in hun buurt. Vraag wat hen aanspreekt aan het boek en waarom ze het graag zouden willen lezen. Ook leuk: vraag ze een lievelingsboek van vroeger mee te nemen naar school en hierover te vertellen.
En dit zijn nog maar 10 tips. Er valt zoveel meer te vertellen over leesbevordering. We horen graag ervaringen uit het veld!
Auteur: Dagmar Willemse
Bronnen:
Bakker, M., 2010, Poëzie als tweede taal: Werkvormen voor het lezen van gedichten, Les, jaargang 28, nr. 164, april.
Boere, I., Welie, C., & Sangers, N. (2024). Leesbevordering in het volwassenonderwijs NT2. Een onderzoek naar praktijken en opvattingen van docenten NT2. Vrije Universiteit.
