Als docent had ik een haat-liefdeverhouding met Google Translate. Aan de ene kant was ik blij dat cursisten met een beperkte woordenschat toch vragen konden stellen, aan de andere kant frustreerde het me hoe cursisten leunen op google translate. Vooral wanneer ik weer eens naar een telefoonschermpje staarde en echt geen chocola kon maken van zo’n google-boodschap van een cursist.

‘Los vasos’ zijn natuurlijk de Engelse glasses die je wél op je neus kunt zetten. Geen nauwkeurige vertaling dus. Uit een onderzoek van Google zelf zou blijken dat Google Translate een nauwkeurigheid van 85% heeft, maar deze uitslag is gebaseerd op gangbare talen (Engels-Spaans >> 94 % en Engels-Koreaans >> 82 %). (Atlas, 2024) De nauwkeurigheid het grootst bij formele teksten. Bij alledaagse uitdrukkingen is de nauwkeurigheid een stuk kleiner. Daarnaast vormen grammatica, humor en culturele verschillen een uitdaging bij het vertalen. Maar het allergrootste probleem van Google Translate is dat de kwaliteit afhangt van de frequentie van de doeltaal en daardoor sterk wisselt. Engels-Armeens heeft bijvoorbeeld, zo bleek uit een onderzoek naar de betrouwbaarheid van Google Translate op de Spoedeisende Hulp, slechts een nauwkeurigheid van 55% te hebben! (Goorden) Is Google Translate met zo’n percentage nog wel de snelste en beste manier om iets te vertalen, of zorgt het juist voor spraakverwarring?

Babylonische spraakverwarring
Doordat Google Translate niet 100% nauwkeurig is, kunnen vertalingen ook voor hilarische situaties en interessante gesprekken zorgen in de les. Die vertaalfouten zijn natuurlijk niet altijd een probleem, ze zijn vaak ook grappig en ze kunnen ook weer meer taalproductie uitlokken. Maar het is wel belangrijk om met cursisten te bespreken dat een vertaalapp niet zaligmakend is. Hier en daar wordt wellicht een verkeerde betekenis aangeleerd. Zo liep ik een keer door de klas terwijl cursisten woorden zochten bij een praatplaat van Kleurrijker, toen mijn oog viel op een onverwachts woord. Een Syrische cursist had namelijk bij een afbeelding van een buurtcentrum ‘wetenschap’ opgeschreven. Toen ik hem vroeg ‘de wetenschap’ aan te wijzen, wees hij een vlag aan op een viskraam. Gefascineerd door dit misverstand typte ik ‘vlag’ in en kreeg ‘aleilm’ als resultaat. En ‘aleilm’ werd daarna door Google Translate terug vertaald als ‘wetenschap’! Destijds was ik heel nieuwsgierig naar het semantische verband tussen vlag en wetenschap in de Arabische taal. Daar ben ik toen niet achter gekomen, maar het voorval toont in ieder geval haarfijn aan dat je ook met Google Translate een babylonische spraakverwarring kunt krijgen!
Auteur: Klara Smeets
Bronnen:
Atlas, LS, Is Google Translate accurate, geraadpleegd op 26-03-2024 van, https://atlasls.com/is-google-translate-accurate/
Goorden, J, zj, Machinevertalingen in het ziekenhuis zorgwekkend?, Taalcantrum VU, geraadpleegd op 26-03-2024 van, https://www.taalcentrum-vu.nl/actueel/blog/machinevertalingen-in-het-ziekenhuis-zorgwekkend
zn, zj, Hoe nauwkeurig is Google Translate, geraadpleegd op 26-03-2024 van, https://www.linguise.com/nl/blog/gids/hoe-accuraat-is-google-translate/